Thuốc Oxytocin

Thuốc Oxytocin

Thuốc Oxytocin là thuốc gì?

Oxytocin là một loại thuốc nội tiết tố tổng hợp có tác dụng tương tự như oxytocin tự nhiên được sản xuất bởi tuyến yên sau. Thuốc được sử dụng chủ yếu trong sản khoa để gây co bóp tử cung, hỗ trợ trong quá trình chuyển dạ và kiểm soát xuất huyết sau sinh.

Thành phần

Chỉ định

• Gây hoặc tăng co thắt tử cung:
• Thúc đẻ trong các trường hợp: tăng huyết áp (tiền sản giật, sản giật, bệnh thận-tim mạch), nguyên hồng cầu huyết trẻ sơ sinh, đái tháo đường (kể cả đái tháo đường thai kỳ), xuất huyết tiền sản hoặc trước sinh, vỡ ối sớm không có cơn co tự nhiên, thai quá ngày (trên 42 tuần), thai chết lưu, thai chậm phát triển.
• Tăng co thắt tử cung trong giai đoạn đầu hoặc giai đoạn hai của chuyển dạ kéo dài hoặc bị trơ tử cung do rối loạn chức năng.
• Kiểm soát xuất huyết hậu sản và giảm trương lực tử cung.
• Hỗ trợ xử lý sảy thai không hoàn toàn hoặc không tránh được.
• Chẩn đoán: Đánh giá chức năng hô hấp tử cung-nhau trong trường hợp mang thai nguy cơ cao (test oxytocin).

Chống chỉ định

• Tỷ lệ giữa bào thai và khung chậu thiếu cân đối.
• Ngôi thai không thuận lợi.
• Trụy thai mà không chuyển dạ.
• Tăng trương lực tử cung.
• Quá mẫn với oxytocin hoặc bất kỳ tá dược nào của thuốc.
• Chống chỉ định đẻ đường âm đạo (ngôi rốn, nhau tiền đạo hoàn toàn, mạch tiền đạo).
• Tiền sử quá mẫn với thuốc.
• Không được dùng đồng thời bằng nhiều đường dùng.

Tác dụng phụ

Tác dụng phụ cho mẹ:

Tác dụng phụ giai đoạn sinh con:

Tương tác thuốc

• Tăng huyết áp trầm trọng khi dùng oxytocin sau 3-4 giờ dùng thuốc co mạch và thuốc gây mê phong bế ống cùng.
• Thuốc mê cyclopropan có thể làm thay đổi tác dụng trên tim mạch của oxytocin.
• Dùng đồng thời với dinoproston có thể gây tăng trương lực cơ tử cung.
• Oxytocin làm chậm tác dụng gây mê của thiopental.

Dược lực học

Oxytocin kích thích sự co thắt cơ trơn tử cung bằng cách tăng nồng độ calci nội bào, bắt chước sự co thắt của cuộc đẻ tự nhiên bình thường và tạm thời cản trở tuần hoàn qua tử cung. Cường độ và thời gian co thắt tử cung tăng làm giãn và mở cổ tử cung. Số lượng thụ thể oxytocin và đáp ứng tử cung với oxytocin tăng trong thai kỳ, đạt đỉnh điểm lúc đẻ. Oxytocin làm co các tế bào cơ biểu mô xung quanh các túi nang vú làm thuận lợi sự tiết sữa. Oxytocin làm co mạch cơ trơn, tăng tuần hoàn qua thận, mạch vành và não.

Mã ATC: H01BB02

INN: oxytocin

Dược động học

Bằng đường tiêm tĩnh mạch, tác dụng lên tử cung hầu như xuất hiện ngay và giảm trong vòng 1 giờ. Sau khi tiêm bắp thịt, tác dụng lên trương lực cơ tử cung xuất hiện trong 3-7 phút, và kéo dài 2-3 giờ. Oxytocin được phân phối trong toàn bộ dịch ngoại bào. Thời gian bán hủy oxytocin là 1 – 6 phút (giảm trong mang thai quá hạn và thời kỳ nuôi con bú). Hầu hết thuốc bị phân hủy nhanh ở gan và thận. Oxytocin bị làm bất hoạt bởi sự thủy phân bằng enzym, chủ yếu bởi oxytocinase mô.

Liều lượng và cách dùng

Cách dùng: Thuốc Oxytocin 5 IU/ml được dùng theo cách tiêm truyền, cần được thực hiện bởi cán bộ y tế chuyên nghiệp và kiểm soát đầy đủ trong bệnh viện. Bệnh nhân không được tự ý dùng thuốc.

Liều dùng: Liều lượng phải được điều chỉnh theo yêu cầu từng cá thể trên cơ sở đáp ứng của mẹ và thai nhi. Thông tin liều lượng dưới đây chỉ mang tính tham khảo và cần sự hướng dẫn của bác sĩ.

• Gây hoặc thúc đẻ: Truyền tĩnh mạch, liều khởi đầu không cao hơn 0,5-4 mU/phút. Tăng liều dần cứ mỗi 20-40 phút với gia lượng 1-2 mU/phút cho đến khi đạt được hoạt động tử cung thỏa đáng. Giám sát tim thai, trương lực tử cung, tần suất và lực co thắt tử cung.
• Kiểm soát xuất huyết tử cung sau sinh: Truyền tĩnh mạch: 10-40 IU oxytocin vào 1000 ml dung dịch không hydrat hóa và truyền với tốc độ 20-40 mU/phút. Tiêm bắp: 1 ml (5 IU) sau khi xuất nhau.
• Điều trị sảy thai: 10 IU oxytocin vào 500 ml nước muối sinh lý, hoặc dung dịch 5% dextrose trong nước muối sinh lý và truyền dịch với tốc độ 20-40 giọt/phút.
• Chẩn đoán suy chức năng tử cung nhau: Truyền tĩnh mạch, khởi đầu 0,5 mU/phút, nếu cần tăng gấp đôi cứ mỗi 20 phút/lần cho đến liều có hiệu quả (thông thường 5-6 mU/phút, tối đa 20 mU/phút).

Lưu ý thận trọng khi dùng

• Trừ những trường hợp ngoại lệ, không nên dùng oxytocin trong sinh non, tỷ lệ giữa thai và khung chậu ở mức giới hạn, đã đại phẫu trước đó trên cổ tử cung hoặc tử cung, tử cung quá căng, đẻ nhiều lần, hoặc carcinom cổ tử cung xâm lấn.
• Oxytocin khi được dùng gây hoặc thúc đẻ chỉ được dùng bằng đường tiêm tĩnh mạch và kiểm soát đầy đủ trong bệnh viện. Giám sát liên tục co thắt tử cung, nhịp tim thai và nhịp tim người mẹ, huyết áp người mẹ.
• Chú ý khả năng mất máu và giảm fibrinogen huyết.
• Xem xét khả năng ngộ độc nước, đặc biệt là khi truyền dịch oxytocin liên tục và khi bệnh nhân uống nước hoặc dùng thức ăn lỏng.

Xử lý quá liều

Quá liều oxytocin chủ yếu do nhạy cảm của tử cung với oxytocin. Kích thích quá mức có thể dẫn đến cơn đau đẻ đột ngột, vỡ tử cung, chấn thương cổ tử cung và âm đạo, xuất huyết sau sinh, giảm lưu lượng dòng máu tử cung-nhau, ảnh hưởng lên nhịp tim thai, giảm oxi cho thai, tăng carbon dioxyd máu hoặc tử vong. Ngộ độc nước kết hợp với co giật là biến chứng nghiêm trọng. Điều trị ngộ độc nước bao gồm ngừng sử dụng oxytocin, hạn chế hấp thu nước, lợi tiểu, điều chỉnh mất cân bằng điện giải, kiểm soát co giật và chăm sóc đặc biệt.

Quên liều

Thuốc chỉ được sử dụng tại các cơ sở y tế và dưới sự theo dõi của nhân viên y tế khi cần thiết nên không có trường hợp quên liều.

Thông tin thêm về thành phần (Oxytocin)

Oxytocin là một hoóc môn peptide được sản xuất tự nhiên trong cơ thể. Nó đóng vai trò quan trọng trong quá trình sinh đẻ, nuôi con bằng sữa mẹ và gắn kết xã hội.

Lưu ý: Thông tin trên chỉ mang tính chất tham khảo. Bạn cần tham khảo ý kiến bác sĩ hoặc chuyên gia y tế trước khi sử dụng bất kỳ loại thuốc nào.