Eucalytol - Thông tin về Eucalytol

Mô tả Tag

Tìm hiểu chung về Eucalyptol

Eucalyptol là một hợp chất hữu cơ tự nhiên, tồn tại ở dạng chất lỏng, không màu ở nhiệt độ phòng. Nó là thành phần chính (chiếm hơn 90%) trong tinh dầu bạch đàn (Eucalyptus spp.), vì vậy nhiều người thường gọi nhầm Eucalyptol là tinh dầu bạch đàn. Tuy nhiên, cần phân biệt rằng Eucalyptol chỉ là một thành phần trong tinh dầu bạch đàn, chứ không phải là toàn bộ tinh dầu.

Eucalyptol còn được biết đến với nhiều tên gọi khác, bao gồm: limonen oxit, cajeputol, 1,8-cineol, 1,8-cineole, 1,8-oxido-p-menthan, eucalyptole, 1,8-epoxy-p-menthan, 1,3,3-trimethyl-2-oxabicyclo[2,2,2]octan, cineol, cineole. Hợp chất này được phát hiện vào những năm 1870 bởi F.S. Cloez và được đặt tên là Eucalyptol.

Ngoài bạch đàn (chi Eucalyptus), Eucalyptol cũng được tìm thấy trong một số loại cây khác như: dầu trà (Melaleuca alternifolia), ngải cứu, nguyệt quế, long não và nhiều loại thực vật có lá thơm khác.

Điều chế và Sản xuất

Eucalyptol được điều chế chủ yếu bằng phương pháp chưng cất phân đoạn (ở nhiệt độ 170-180°C) từ các loại tinh dầu giàu Eucalyptol, điển hình là tinh dầu bạch đàn Eucalyptus globulus (có thể chứa đến 60% Eucalyptol). Sau đó, sản phẩm được tinh chế bằng phương pháp đông tụ.

Các phương pháp khác bao gồm:

• Chưng cất phân đoạn dầu bạch đàn, tiếp theo là làm lạnh.
• Chiết xuất 1,8-Cineole (tên gọi khác của Eucalyptol) từ dầu bạch đàn giàu 1,8-cineol. Quá trình này có thể bao gồm các bước như xử lý bằng H₂SO₄ ở nhiệt độ thấp, chưng cất với sự hiện diện của phenol (như cresols hoặc resorcinol), hoặc sử dụng phương pháp chỉnh lưu. Hiệu suất có thể được tăng cường bằng cách khí hóa với xúc tác crom-niken.

Cineole 1,8 cấp kỹ thuật (độ tinh khiết 99,6-99,8%) được sản xuất hàng loạt tại Tây Ban Nha, chủ yếu từ Eucalyptus globulus Labill (họ Myrtaceae). Sản phẩm thu được hầu như không chứa các tạp chất khác, nhờ quá trình kết tinh các phân đoạn dầu khuynh diệp giàu cineole.

Cơ chế hoạt động

Eucalyptol, là thành phần chính trong tinh dầu bạch đàn và tinh dầu tràm, có tác dụng sát trùng đường hô hấp. Nó được cho là có thể giúp điều trị các vấn đề về đường hô hấp trên như nhiễm khuẩn, ho, nhức đầu, ngạt mũi, cảm cúm và có thể kích thích tiêu hóa (cần thêm nghiên cứu để xác nhận).

Công dụng

Eucalyptol có nhiều ứng dụng trong các lĩnh vực khác nhau:

• Mỹ phẩm và thực phẩm: Được sử dụng làm chất tạo hương và tạo vị nhờ mùi thơm dễ chịu.
• Y dược: Ứng dụng trong sản xuất thuốc ho, nước súc miệng (giảm ngứa rát cổ họng, đau họng), và các sản phẩm điều trị các vấn đề về đường hô hấp.
• Nông nghiệp: Dùng làm thuốc trừ sâu và đuổi côn trùng. Đáng chú ý, Eucalyptol cũng có thể dùng để thu hút ong đực trong nghiên cứu khoa học.

Liều dùng & Cách dùng

Lưu ý: Thông tin dưới đây chỉ mang tính chất tham khảo, không thay thế lời khuyên của chuyên gia y tế. Luôn tham khảo ý kiến bác sĩ hoặc dược sĩ trước khi sử dụng Eucalyptol, đặc biệt đối với phụ nữ có thai, cho con bú hoặc người có tiền sử bệnh lý.

Eucalyptol là tinh dầu tự nhiên, nhưng việc sử dụng cần thận trọng. Liều lượng và cách dùng phụ thuộc vào mục đích sử dụng và tình trạng sức khỏe của từng người. Một số cách sử dụng phổ biến (cần tham khảo ý kiến chuyên gia):

• Kháng khuẩn, kháng viêm: Pha loãng với dầu thầu dầu (tỷ lệ 1:10) để nhỏ mũi (ngạt mũi, khó thở) hoặc pha loãng với nước (0,2%) để rửa vết thương ngoài da.
• Giảm đau: Thoa một lượng nhỏ lên vùng đau nhức, xoa bóp nhẹ nhàng.
• Đau bụng: Nhỏ 1 giọt vào cốc nước ấm và uống (cần thận trọng).
• Trị mụn: Nhỏ vài giọt lên bông gòn và thoa nhẹ lên vùng mụn (2 lần/ngày).
• Thư giãn: Sử dụng đèn xông tinh dầu.
• Đuổi côn trùng: Lau sàn nhà hoặc xịt trực tiếp vào nơi có nhiều côn trùng.

Ứng dụng cụ thể

Lĩnh vực	Ứng dụng
Mỹ phẩm	Tạo hương thơm và vị trong bánh kẹo, thực phẩm, đồ uống (ở nồng độ thấp, ví dụ 0,002%).
Y học	Sản xuất thuốc ho, nước súc miệng, và các sản phẩm điều trị các vấn đề về đường hô hấp.
Nông nghiệp	Thuốc trừ sâu và đuổi côn trùng; thu hút ong đực trong nghiên cứu.

Lưu ý

Sử dụng Eucalyptol với liều lượng cao (qua đường uống, tiếp xúc da, hít phải) có thể gây ra các tác dụng phụ như: nói lắp, chóng mặt, buồn nôn, buồn ngủ, thậm chí nặng hơn. Tránh để Eucalyptol tiếp xúc với mắt. Phụ nữ mang thai và cho con bú cần tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi sử dụng. Một số tác dụng phụ hiếm gặp có thể bao gồm nóng rát thượng vị, buồn nôn, nôn, yếu cơ, choáng váng, xanh xao, mất điều hòa, tím tái, rối loạn hô hấp, suy nhược, mê sảng và co giật. Eucalyptol có thể gây kích ứng da.