Đường phèn - Thông tin về Đường phèn

Liên hệ

Mô tả Tag

Tìm hiểu chung về Đường Phèn

Đường phèn, hay còn gọi là băng đường, có tên khoa học là Saccharose (C₁₂H₂₂O₁₁). Đây là dạng đường sucrose kết tinh, thu được từ mía, củ cải đường, hoặc một số loại cây khác như thốt nốt. Nguyên liệu chính sản xuất đường phèn là đường trắng (đường RS), với chất lượng đường trắng càng tinh khiết thì chất lượng đường phèn càng cao. Quá trình sản xuất truyền thống có thể sử dụng thêm trứng và chanh.

Về hình dạng, đường phèn có dạng khối rắn chắc, thường không đều nhau.

Đặc điểm tự nhiên và Phân bố

Theo ghi chép lịch sử, đường phèn có nguồn gốc từ Trung Quốc thời nhà Đường. Hiện nay, đường phèn được sản xuất và sử dụng rộng rãi trên toàn thế giới, đặc biệt phổ biến ở Trung Đông và Châu Á. Tại Việt Nam, công nghệ sản xuất đường phèn đã khá phát triển, nổi bật là ở các tỉnh Quảng Nam, Quảng Ngãi.

Phân loại Đường Phèn

Đường phèn được phân loại theo hai cách chính:

Phân loại theo phương thức sản xuất:

Phương pháp thủ công truyền thống: Sử dụng sợi chỉ làm giá thể cho đường kết tinh. Sản phẩm có kích thước không đồng đều và thường có sợi chỉ bên trong.
Phương pháp hiện đại: Áp dụng máy móc và quy trình sản xuất khép kín. Sản phẩm có kích thước đồng đều hơn.

Phân loại theo màu sắc:

Đường phèn vàng: Có độ tinh khiết cao, thường xuất hiện ở giai đoạn đầu của quá trình kết tinh. Tan nhanh, vị ngọt đậm đà hơn và có giá trị dinh dưỡng cao hơn. Màu vàng tự nhiên thường được sử dụng để tạo màu trong nấu ăn.
Đường phèn trắng: Có màu sắc đẹp, trong suốt, thường trải qua quá trình tinh luyện (có thể sử dụng chất tẩy trắng), do đó hàm lượng dinh dưỡng thường thấp hơn.

Quá trình sản xuất truyền thống

Theo phương pháp truyền thống, đường phèn được làm bằng cách hòa tan đường trắng trong nước theo tỷ lệ nhất định (thường là 3:2). Hỗn hợp này được lọc, có thể thêm trứng và vôi để làm mềm vị ngọt và loại bỏ tạp chất. Sau đó, hỗn hợp được đun nhỏ lửa cho đến khi đường chín, rồi đổ vào khuôn có lót bong bóng tre hoặc sợi chỉ để kết tinh. Quá trình kết tinh thường mất khoảng 10 ngày.

Bảo quản và Sử dụng

Đường phèn nên được bảo quản trong chai thủy tinh kín hoặc túi kín khí, ở nơi khô ráo, thoáng mát, tránh ánh nắng trực tiếp. Bảo quản trong tủ lạnh giúp kéo dài thời gian sử dụng. Nên sử dụng đường phèn trong vòng 3 tháng để đảm bảo chất lượng tốt nhất.

Thành phần hoá học và Bộ phận sử dụng

Toàn bộ viên đường phèn được sử dụng. Theo một số tài liệu, 100g đường phèn chứa khoảng 400 kcal và một số vitamin, khoáng chất. Đường sucrose trong đường phèn sẽ được chuyển hóa thành glucose và fructose trong cơ thể.

Công dụng

Theo y học cổ truyền:

Đường phèn có tính bình, vị ngọt, quy kinh Phế và Tỳ. Có tác dụng bổ trung ích khí, điều hòa tỳ vị, giảm ho, trừ đờm, bổ thận, bồi bổ cơ thể, làm dịu đau họng, hỗ trợ tiêu hóa và giải nhiệt.

Theo y học hiện đại:

Trị ho và giảm đau họng: Đường phèn kết hợp với các loại quả giàu vitamin C (như tắc, chanh) có tác dụng tăng cường khả năng kháng viêm, kháng khuẩn, làm dịu cơn ho và đau họng.
Giải tỏa căng thẳng và tạo năng lượng: Glucose trong đường phèn cung cấp năng lượng, giúp nâng cao tinh thần và giảm mệt mỏi.
Phụ nữ có thai: Nên hạn chế sử dụng đường phèn quá nhiều do nguy cơ tăng bệnh tiểu đường thai kỳ. Tuy nhiên, một số món ăn như yến chưng đường phèn có thể dùng điều độ để bổ sung dinh dưỡng.

Liều dùng và cách dùng

Đường phèn được sử dụng rộng rãi trong nấu ăn, làm ngọt, làm bánh, pha trà, chế biến các loại nước uống…

Theo WHO, nên hạn chế lượng đường bổ sung dưới 10% tổng năng lượng mỗi ngày. Vì vậy, lượng đường phèn sử dụng nên được kiểm soát ở mức dưới 50g/ngày (ước tính khoảng 25g đối với nữ và 38g đối với nam).

Bài thuốc kinh nghiệm (Lưu ý: Chỉ mang tính tham khảo, cần tham vấn ý kiến bác sĩ)

Nguyên liệu kết hợp	Tác dụng
Đường phèn chưng rễ cây đậu bắp	Tăng cường sức khỏe sinh lý (đặc biệt nam giới)
Hoa cúc chưng đường phèn	Hỗ trợ huyết áp
Đường phèn nấu với vỏ quýt	Giảm ho khan
Đường phèn chưng tắc/táo tàu/gừng tươi	Trị cảm, giảm ho
Cháo gạo nếp, hạt sen, đường phèn	Bồi bổ khí huyết

Lưu ý

Không sử dụng cho người có hệ tiêu hóa yếu, đang bị tiêu chảy, đau bụng.
Người mẫn cảm hoặc dị ứng với bất kỳ thành phần nào của đường phèn.
Người mắc bệnh béo phì, tiểu đường, gan nhiễm mỡ cần hạn chế sử dụng do chỉ số đường huyết cao của đường phèn.
Cần tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi sử dụng đường phèn như một phương thuốc trị bệnh.

Bài viết chỉ mang tính chất tham khảo, không thay thế lời khuyên của chuyên gia y tế. Vui lòng tham khảo ý kiến bác sĩ hoặc chuyên gia dinh dưỡng trước khi sử dụng đường phèn để điều trị bệnh hoặc bổ sung vào chế độ ăn uống.