Đinh hương - Thông tin về Đinh hương

Mô tả Tag

Tìm hiểu chung về Đinh hương

Đinh hương, một loại gia vị và dược liệu quý giá, đã được sử dụng trong nhiều nền văn hóa từ hàng ngàn năm nay. Bài viết này sẽ cung cấp thông tin toàn diện về cây Đinh hương, từ đặc điểm tự nhiên đến công dụng trong y học.

Tên gọi và danh pháp

• Tên tiếng Việt: Đinh hương
• Tên khác: Đinh tử hương; hùng đỉnh hương; đinh tử; công đinh hương; chi giải hương.
• Tên khoa học: Syzygium aromaticum (L.) Merr. et Perry
• Họ: Myrtaceae (Sim)

Đặc điểm tự nhiên

Cây Đinh hương là cây thân gỗ, có thể cao tới 12-15m. Lá cây mọc đối, hình bầu dục nhọn với phiến lá dài. Hoa mọc thành từng chùm xim nhỏ, nhiều nhánh ở đầu cành. Nụ hoa có lá đài dày, khi chín chuyển sang màu đỏ tươi. Mỗi hoa có 4 cánh tràng màu trắng hồng, rụng sớm khi nở. Số lượng nhị hoa rất nhiều. Quả là loại quả mọng, dài, mọc quanh các lá đài và thường chỉ chứa một hạt.

Phân bố, thu hái và chế biến

Cây Đinh hương có nguồn gốc từ quần đảo Maluku (Indonesia). Trong lịch sử, việc trồng và buôn bán Đinh hương đã trải qua nhiều thăng trầm, bị kiểm soát chặt chẽ bởi các thế lực thực dân. Hiện nay, cây Đinh hương được trồng rộng rãi ở nhiều vùng nhiệt đới trên thế giới, bao gồm:

• Quần đảo Zanzibar và Pemba (Ấn Độ Dương)
• Bờ biển phía đông châu Phi
• Madagascar
• Brazil
• Malaysia
• Sumatra

Cây Đinh hương ưa khí hậu nóng ẩm, độ cao dưới 200-300m. Cây bắt đầu ra hoa vào năm thứ 5-6, nhưng năng suất cao nhất đạt được vào năm thứ 20. Thu hoạch được tiến hành 1 hoặc 2 lần mỗi năm, tùy thuộc vào vùng, khi nụ hoa bắt đầu chuyển sang màu đỏ. Nụ hoa được hái bằng tay, loại bỏ cuống (griffe), nhưng cuống cũng có thể được giữ lại để sử dụng. Sau khi thu hoạch, nụ hoa được phơi hoặc sấy khô cho đến khi chuyển sang màu nâu. Mỗi cây có thể cho thu hoạch khoảng 2-3kg nụ Đinh hương. Không nên để nụ hoa đến khi kết quả (anthofles) mới hái vì chất lượng sẽ giảm sút. Ước tính 1kg Đinh hương khô chứa khoảng 10.000 nụ hoa.

Hiện nay, Zanzibar và Pemba là những nước sản xuất Đinh hương nhiều nhất thế giới, với sản lượng hàng năm lên tới 10.000 tấn. Madagascar và Saint Marie cũng là những nhà sản xuất quan trọng, với sản lượng khoảng 4.000 tấn/năm. Indonesia sản xuất khoảng 3.000 tấn/năm.

Bộ phận sử dụng

Bộ phận được sử dụng chính của cây Đinh hương là nụ hoa khô.

Thành phần hóa học

Nụ Đinh hương chứa khoảng 10-12% nước, 5-6% chất vô cơ, nhiều gluxit, 6-10% lipid, và 13% tanin. Thành phần quan trọng nhất là tinh dầu, chiếm tới 15-20% trọng lượng nụ hoa. Đây là một trong những loại thực vật có hàm lượng tinh dầu rất cao. Tinh dầu Đinh hương nặng hơn nước (1,043-1,068). Thành phần chính của tinh dầu Đinh hương là eugenol (80-85%), cùng với một số thành phần khác như axetyleugenol, caryophyllen, metylamylxeton và các este.

Công dụng

Theo y học cổ truyền

Đinh hương đã được sử dụng trong y học cổ truyền châu Á từ lâu đời. Theo các tài liệu cổ, Đinh hương có vị cay, tính ấm, quy kinh phế, tỳ, vị. Nó được dùng để chữa các chứng bệnh như: cam răng, nôn mửa, tiêu chảy, đau bụng.

Theo y học hiện đại

Trong y học hiện đại, Đinh hương được sử dụng để:

• Chế rượu
• Làm thuốc trợ tiêu hóa
• Làm chất sát trùng
• Chiết xuất eugenol để tổng hợp vanilin
• Trong nha khoa: tinh dầu Đinh hương được sử dụng làm thuốc tê và diệt tủy răng

Lưu ý: Tinh dầu Đinh hương có thể gây kích ứng da. Nên pha loãng trước khi sử dụng ngoài da.

Bài thuốc Đinh hương (Tham khảo - cần tư vấn bác sĩ trước khi sử dụng)

Lưu ý quan trọng: Thông tin về liều dùng và bài thuốc dưới đây chỉ mang tính chất tham khảo. Không tự ý sử dụng mà cần phải có sự hướng dẫn của bác sĩ hoặc chuyên gia y tế. Việc tự ý dùng thuốc có thể gây ra những hậu quả nghiêm trọng cho sức khỏe.

Bài thuốc ích khí ôn trung, trừ hàn, giáng nghịch:

• Đinh hương 2-4g
• Đảng sâm 8-16g
• Thị đế (tai hồng) 8-12g
• Gừng tươi 8-12g

Cách dùng: Sắc tất cả các vị thuốc với nước, lấy nước uống, ngày 1 thang chia 2 lần uống.

Bài thuốc thanh nhiệt giải độc, trấn kinh khai khiếu: (Bài thuốc phức tạp, cần sự hướng dẫn của thầy thuốc)

(Danh sách thành phần thuốc rất dài và phức tạp, cần tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi sử dụng)

Lưu ý

Mặc dù có nguồn gốc tự nhiên, Đinh hương vẫn có thể gây ra tác dụng phụ nếu sử dụng không đúng cách. Luôn tham khảo ý kiến bác sĩ hoặc chuyên gia y tế trước khi sử dụng Đinh hương hoặc bất kỳ sản phẩm nào từ Đinh hương, đặc biệt là khi bạn đang mang thai, cho con bú hoặc có tiền sử bệnh lý. Không nên tự ý sử dụng các bài thuốc kinh nghiệm.